Bëhuni gati për “ferrin”. Paralajmëron shefi i ushqimit i OKB-së: – Nëse nuk veprohet tani, Afrika do të vijë e tëra në Europë

– 23.03.22       

Kreu i agjencisë më të madhe të ndihmës ushqimore në botë ka një paralajmërim të ashpër për liderët evropianë: Paguani më shumë tani për të shmangur urinë globale ose për të vuajtur një krizë migracioni më vonë.

Lufta e Rusisë në Ukrainë ka dërguar një valë tronditëse në tregjet ndërkombëtare të ushqimit, duke përkeqësuar problemin tashmë të tmerrshëm të urisë globale duke ndërprerë furnizimin dhe duke rritur çmimet. Sipas David Beasley, drejtori ekzekutiv i Programit Botëror të Ushqimit, kjo rrezikon t’i kthejë rajonet më të varfra dhe më të shkatërruara nga uria e planetit në kaos politik dhe të krijojë një krizë të paprecedentë migrimi.

Në një intervistë me POLITICO, Beasley paralajmëroi se Evropa duhet të dhurojë më shumë fonde urgjentisht ose do të mbajë peshën kryesore të pasojave.

“Ne kemi miliarda të pakta”, tha ai. “Dështimi për të siguruar këtë vit disa miliardë dollarë shtesë do të thotë se do të keni zi buke, destabilizim dhe migrim masiv”.

Ndërhyrja e Beasley do të mprehë mendjet teksa qeveritë e BE-së hartojnë plane për të trajtuar krizën ushqimore që rezultoi nga lufta, me një propozim që pritet të mërkurën.

Rusia dhe Ukraina janë ndër prodhuesit dhe eksportuesit më të mëdhenj në botë të grurit. Ndërprerja e shkaktuar nga lufta ka një ndikim të drejtpërdrejtë në vendet që mbështeten në këto furnizime në Lindjen e Mesme dhe Afrikë.

Gjysma e importeve të grurit në Afrikë vjen nga Ukraina dhe Rusia, e cila është gjithashtu një eksportues kryesor i plehrave. Sa i përket Ukrainës, eksportet e saj janë ndalur dhe kapaciteti i saj për të vazhduar rritjen e ushqimit këtë vit është i varur nga në fije të perit. Pika e krizës do të vijë në vjeshtë, tha Beasley, kur ka të ngjarë të ndihet ndikimi i plotë i përçarjes së luftës.

“Nëse mendoni se ne kemi ferr në tokë tani, thjesht bëhuni gati”, paralajmëroi Beasley. “Nëse ne e neglizhojmë Afrikën veriore, ardhjen e Afrikës veriore po vjen në Evropë. Nëse neglizhojmë Lindjen e Mesme, Lindja e Mesme po vjen në Evropë.”

Kushtet ekonomike me të cilat përballen këto pjesë të botës tani janë më të këqija se sa ishin në prag të Pranverës Arabe, tha ai. Dhe nuk janë vetëm popullatat e vendeve të Lindjes së Mesme dhe të Afrikës Veriore që do ta ndiejnë shtrëngimin.

WFP tashmë po ushqen miliona njerëz më në jug në vendet e Sahelit si Nigeri dhe Burkina Faso, ku problemet do të përkeqësohen nëse çmimet globale të ushqimeve qëndrojnë shumë të larta. “Unë kam paralajmëruar kombet tona të zhvilluara për disa vite tani se Sahel do të shembet nëse ne nuk jemi të kujdesshëm”, tha ai.

Beasley është në një mision urgjent për mbledhjen e fondeve në Bruksel, ku ai zhvilloi bisedime me dy komisionerë të BE të martën. Nëse kriza e ushqimit del jashtë kontrollit dhe bota përballet me mungesa kritike të furnizimit, Perëndimi i pasur nuk do të kursehet nga trazirat politike.

“Çfarë mendoni se do të ndodhë në Paris, Çikago dhe Bruksel kur nuk ka ushqim të mjaftueshëm?” tha ai, duke folur në mjedisin luksoz të Muzeut Mbretëror të Arteve të Bukura të Belgjikës, ku BE mbajti një konferencë të madhe humanitare këtë javë. “Është e lehtë të ulesh mbi kalin tënd të lartë në kullën tënde të fildishtë kur nuk je ai që vuan nga uria”.

Triliona të pashfrytëzuara

WFP ka një mungesë prej 8 miliardë dollarësh për shkak të asaj që Beasley e quajti “stuhia e përsosur” e inflacionit të COVID, goditjeve klimatike dhe luftërave të pazgjidhura. Konflikti në Jemen do të thotë se 13 milionë njerëz varen nga agjencia e OKB-së për të ngrënë. Lufta në Ukrainë kërcënon ta përkeqësojë në mënyrë dramatike krizën e urisë.

Në vitin 2021, WFP bleu shumicën e ushqimit të saj nga Ukraina. Por Beasley tha se problemi i menjëhershëm me varësinë e saj nga Ukraina nuk ishte një çështje furnizimi, por një çështje për inflacionin më të gjerë të kostos. Çmimet globale të grurit janë rritur me 19 për qind që kur Rusia pushtoi Ukrainën, sipas të dhënave nga Business Insider.

Me paratë që blejnë më pak se më parë, realiteti brutal është se nëse WFP nuk merr më shumë para së shpejti, mund t’i duhet të shkurtojë racionet e ushqimit në vende si Jemeni, Çadi dhe Nigeri, në mënyrë që të ushqejë 3 milionë njerëz të uritur në ose rreth Ukrainës, të cilët agjencia po ndihmon përmes rrugëve humanitare.

WFP, fituesi i Çmimit Nobel për Paqen në vitin 2020, varet nga donacionet e qeverive ose donatorëve privatë që caktojnë fondet për qëllime specifike. Gjermania është donatori i dytë më i madh i vetëm pas SHBA-së, me Komisionin Evropian në vendin e tretë, me rreth 500 milionë dollarë. Por jo të gjitha vendet e BE-së kanë të njëjtën peshë individualisht: Franca dhuroi më pak se gjysmën e asaj që kontribuoi Rusia në vitin 2020.

Nuk është vetëm përgjegjësia e BE-së të rrisë donacionet, por Beasley, i cili e ka bërë punën që nga viti 2017, ka mësuar të jetë i zgjuar se në cilat dyer të trokasë.

Një amerikan 65-vjeçar, Beasley është një ish-guvernator republikan i Karolinës së Jugut, i cili i bën ‘pikat’ e tij me një lëvizje. Ai është mësuar të zgjedhë beteja publike me të pasurit dhe të fuqishmit kur argumenton çështjen e tij.

Vitin e kaluar ai hyri në Twitter me shefin e Tesla-s, Elon Musk, i cili u zotua të dhuronte nëse Beasley mund të thoshte në detaje se si do t’i jepte fund urisë në botë. “Ai më ka dhënë shumë reagime, por unë nuk kam asnjë fond”, tha Beasley.

Tani ai dëshiron që njerëzit më të pasur në botë, si themeluesi i Amazon, Jeff Bezos, të ndihmojnë WFP në këtë krizë. Ai tha se ishte një “turp për njerëzimin” që “ne po lypim për disa miliardë dollarë” kur ka triliona dollarë pasuri që lahen rreth planetit Tokë dhe CEO-t e teknologjisë e rritën pasurinë e tyre personale gjatë pandemisë.

“Kam nevojë për ndihmën e tyre financiare vetëm për një afat të shkurtër. Kjo është ajo që unë po i lutem”.

Ka arsye për të shpresuar se udhëtimi i tij në Bruksel mund të shpërblehet.  Janez Lenarçiç, komisioneri i BE-së për ndihmën humanitare, postoi në Twitter pas takimit me Beasley të martën se BE do të “bëjë pjesën e saj”. Jutta Urpilainen, komisionerja për partneritetet ndërkombëtare, shkroi se blloku është “krenar” për mbështetjen e agjencisë. Një zyrtar i BE-së tha se disa fonde humanitare të BE-së do të ridrejtohen për të luftuar pasigurinë ushqimore për shkak të krizës.

Por detajet ende nuk janë bërë të ditura dhe asgjë nuk është e sigurt. Ndërsa udhëheqësit e BE-së peshojnë se si të trajtojnë urgjencën e urisë, paralajmërimi i Beasley është i qartë: “Do ta paguani njëqindfish nëse nuk e bëni”.

Gazeta Shqiptare